گـذری بر دنیـای اعجـاز‌آور گیـاهان دارویـی

انسان‌ها هزاران سال است که از برخی خواص گیاهان دارویی آگاهند و از آن‌ها برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌برند. در این گالری تصویری نگاهی داریم به دنیای عجیب گیاهان دارویی و خواص آنها.

طب سنتی و مدرن

انسان‌ها هزاران سال است که از برخی خواص گیاهان دارویی آگاهند و از آن‌ها برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌کنند. محققان سال‌هاست تلاش می‌کنند از خواص گیاهان دارویی در طب مدرن نیز استفاده کنند. در سال‌های گذشته متاسفانه بر اثر نابودی محیط زیست تقریبا ۱۵ هزار گونه گیاهان دارویی با خطر انقراض روبرو شده‌اند. تلاش‌هایی از سوی سازمان‌های حفاظت از محیط زیست برای نگهداری از این گنجینه طبیعی صورت گرفته است.

آلوئه ورا

تقریبا ۷۰ هزار نوع گیاه دارویی در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از آن‌ها آلوئه ورا است که در حوزه دریای مدیترانه، خاورمیانه، آسیا و شمال آفریقا یافت می‌شود. نوع وحشی آن جزو گونه‌های حفاظت شده است. از برگ‌های آلوئه ورا برای ساختن کرم‌های بیماری‌های پوستی، سوختگی و آفتاب سوختگی استفاده می‌شود.

تنباکوی کوهی

تنباکوی کوهی در ارتفاعات اروپا، آسیا و آمریکا رشد می‌کند. این نوع گیاه جزء گونه‌های حفاظت شده است. از چای، پماد و روغن آن به عنوان دارو استفاده می‌شود. خواص تنباکوی کوهی برای ترمیم جراحات ماهیچه‌ای، کوفتگی و تقویت تنفس است. می‌گویند گوته، نویسنده مشهور آلمانی هنگامی که قلب‌اش درد می‌گرفت از چای تنباکوی کوهی برای تسکین استفاده می‌کرد.

کنگر، کنگر فرنگی (artichoke)

کنگر تنها استفاده غذایی ندارد، بلکه خواص دارویی آن از دیرهنگام نزد مصری‌ها و در رم باستان آشنا بوده است. خاصیت و قدرت واقعی کنگر اما در دهه‌۳۰ میلادی با کشف ماده ((Flavonid آشکار شد. کاشف آن (Albert von Szent-Gyِrgyi Nagyrapolt ) بود که بخاطر آن جایزه نوبل دریافت کرد. این ماده به ویتامین (P) معروف شد. از کنگر برای درمان بیماری‌های معده و روده استفاده می‌شود.

بولدو

بولدو درختی است به ارتفاع شش تا هشت متر که موطن اصلی آن در شیلی است. طمع آن بسیار تلخ است ولی برگ‌های این گیاه برای تقویت دستگاه هاضمه مفید است. باعث ترشح صفرا و دفع اوره می‌گردد و خواب آور است.

گزنه

گزنه تقریبا در سراسر جهان یافت می‌شود. لمس آن باعث احساس سوزش می‌شود، اما دارای خواص دارویی بسیار بالایی است. استعمال خارجی آن درموارد رماتیسم موفقیت آمیزبوده است. در مداوای پروستات و سنگ کلیه کاربرد دارد. این گیاه حاوی ماده‌ای به نام سکرتین است که بهترین عامل برای به کار انداختن غدد ترشحی هاضمه در معده، روده، کبد، لوزالمعده وکیسه صفرا است. خاصیت مهم دیگر آن کمک به ساخته شدن گلبول‌های سرخ است.

درخت جنسهیا جنسان (Ginseng)

ریشه درخت جنسهیا جنسان بیش از ۲ هزار سال است که در طب چینی کاربرد دارد. غربی‌ها در قرن بیستم با آن آشنا شدند. صادرات بی‌رویه آن، این گیاه را با خطر انقراض روبرو کرده است. چای جنسهیا جنسان برای تقویت سیستم ایمنی بدن و مقابله با خستگی، استرس و سرما‌خوردگی مفید است.

گوارانا (Guaran)

درختی است که در منطقه آمازون می‌روید. در نزد قبائل بومی آمازون کاربرد دارویی داشته است. اکنون در برزیل از گوارنا یک نوع نوشیدنی با طعم شیرین ساخته می‌شود. قرص و پودر آن نیز وجود دارد. میو‌ه‌های قرمز این درخت دارای کافیین است که برای ناراحتی‌های معده و روده کاربرد دارد.

زنجفیل یا زنجبیل

گیاهی خوراکی که در هند و شرق آسیا از آن بعنوان ادویه استفاده می‌شود و دارای خواص دارویی است. در ایران باستان این گیاه با نام ژنگویر نیز شناخته شده بود. زنجفیل آشتها آور است و برای مقابله با سرماخوردگی، گلودرد و حالت تهوع کاربرد دارد. این گیاه تاثیر آرامبخشی بر روی دستگاه گوارشی دارد.

بابونه

اقوام اروپایی بابونه را گیاهی مقدس می‌پنداشتند. بابونه اکنون در سراسر جهان دیده می‌شود. چای بابونه آرامبخش است. روغن آن به خصوص برای پوست‌های شکننده و حساس بسیار مفید است و مصارفی برای ناراحتی معده و روده نیز دارد. چای بابونه آرام‌بخش است.

قاصدک

قاصدک در سراسر نیم‌کره شمالی پراکنده است. قاصدک خواص بسیار زیادی دارد و از دیرباز برای درمان بیماری‌های کبدی وکسیه صفرا. بیماری‌های کلیوی و همچنین کاهش کلسترول، درمان رماتیسم و نقرس استفاده داشته است.

گل ساعت

گیاهی است که در نواحی استوایی آفریقا و آمریکا رشد می‌کند. میوه ترش و شیرین آن با نام ماراکویا شناخته شده است. گل ساعت برای مداوای افسردگی، تشنج و اضطراب و اختلال در خواب بکار برده می‌شود.

خزنه

در محدوده دریای مدیترانه رشد می‌کند و تنها کاربرد ادویه ندارد، بلکه از گذشته‌های دور مصارف دارویی نیز داشته است. خزنه جلوی عرق‌کردن بیش از حد را می‌گیرد و برای مداوای گلو درد و عفونت لثه بکار برده می‌شود. خزنه در رفع اختلالات دستگاه گوارشی نیز کمک می‌کند.

بهار نارنج

مهم ترین خاصیت دارویی بهار نارنج تأثیر آن روی سیستم عصبی بدن است. بهار نارنج آرامش‌بخش و ضدهیجانات دستگاه عصبی است و سردردهای میگرنی را كاهش می‌‌دهد. بهارنارنج در تقویت معده بسیار مؤثر است و تپش نامنظم قلب، تشویش و اضطراب را از بین می‌برد. بهار نارنج اشتها آور و ضد سرفه است و مشکل کم‌خوابی را نیز برطرف می‌کند.